Mûzebiter
Buizerd
Buteo buteo
Dokkumer Nije Silen
naast de boot
29-1-2010
>>>

Lytse Seachbek
Nonnetje
Mergellus albellus
Dokkumer Nije Silen
voor de jachthaveningang
27-1-2010
mannetje
>>>

Paugoes
Brandgans
Branta leucopsis
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaveningang
27-1-2010
>>>

Nijlgans

Nylgoes
Nijlgans
Alopochen aegyptiaca
Dokkumer Nije Silen
boven de jachthaven
26-1-2010
>>>









oudere foto's:
*

Wildpark Pilanesberg, Zuid-Afrika (1999)

kenmerken:
* roodbruine bovenzijde, grijsbruine onderzijde, donkere vlek op de borst
* lichtere kop met donkere vlek rond het oog
* zwart-witte vleugels in de vlucht
* roze snavel en poten
* 63-73 cm, vleugelspanwijdte 134-154 cm, gewicht 2,5 kg

nest:
* in boomholtes, onder struik of boom, van riet, bladeren, gras
* maart-mei, 6-9 eieren, 1-2 broedsels per jaar
* broedduur 28-30 dagen
* vliegvlug na 65-70 dagen

voedsel:
* gras, kruiden, oogstresten, zaden, waterplanten
* sprinkhanen, wormen, kleine dieren

bijzonderheden:
* standvogel
* pikt nesten af van grauwe ganzen, kraaien, eenden, roofvogels
* broedt ook in oude nesten van reigers, ooievaars, buizerds, haviken
* in de buurt van water, bij meren, meertjes in parken
* oorspronkelijk in Jordanië, Israël, Afrika ten zuiden van de Sahara
* in Europa, Afrika

familie:
* Anatidae
* Eenden, Ganzen en Zwanen

namen:
* Duits: Nilgans
* Afrikaans: Kolgans

Nederland:
* algemeen

lijkt op:

weetjes:
* Heilig en heerlijk
Zoals de naam verraadt is de nijlgans van oudsher thuis langs de oevers van de rivier de Nijl. Deze vogel die algemeen voorkomt in de tropische en subtropische natte gebieden in Afrika, stond bij de oude Egyptenaren in hoog aanzien. In hun cultuur was de nijlgans een heilige vogel. Ook bij de Romeinen was de nijlgans populair, maar wel om een minder spirituele reden. De vogel werd namelijk als delicatesse gezien.
In Nederland komt de nijlgans sinds 1967 als broedvogel voor. De gans is naar verluid in de jaren '60 van de vorige eeuw ontsnapt uit vogelparken in de Zuid-Hollandse plaatsen Wassenaar en Rijswijk. De vogel heeft zich nadien zeer snel aangepast aan de leefomstandigheden in Nederland en België.
De nijlgans (Alopochen aegyptiaca) is geen echte gans, maar een halfgans. Deze exoot maakt deel uit van de familie (Tadorninae) waartoe ook de inheemse bergeend behoort. (bron: Golden Raand, zomer 2012)

meer foto's:
* Nijlgans

Parkgans

Goes
Parkgans
Anser anser domestica
Dokkumer Nije Silen
voor de jachthaveningang
26-1-2010
>>>









oudere foto's:
*

eierverzameling (1965)

kenmerken:

nest:

voedsel:

bijzonderheden:

familie:
* Anatidae
* Eenden, Ganzen en Zwanen

namen:
* Frans: Oie semi-domestique

Nederland:
* algemeen

lijkt op:

weetjes:

meer foto's:
* Parkgans

Tûfein
Kuifeend
Aythya fuligula
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
25-1-2010
>>>

Waterhoen

Reidhintsje
Waterhoen
Gallinula chloropus
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
25-1-2010
>>>









oudere foto's:
* 

eierverzameling (1965)

kenmerken:
* bruinzwart tot zwartig, onregelmatige witte streep over de flanken
* rode voorhoofdsplaat, rode snavel met gele punt
* witte onderstaartdekveren, groengele poten met lange tenen
* juveniel donkerbruin zonder rode snavel
* 27-35 cm, 175-500 gram

nest:
* tussen het riet of dichte oevervegetatie, soms in bomen of struiken boven 't water
* 5-11 lichtgrijze tot geelbruine eieren met bruine vlekjes
* 2-3 nesten per jaar

voedsel:
* plantendelen, grassen, insecten, kikkervisjes, weekdieren, visjes

bijzonderheden:
* beweegt bij het zwemmen de kop rukkend naar voor en achter
* houdt de staart omhoog gericht bij lopen en zwemmen
* leeft schuw in de beschutting van de oevervegetatie
* wereldwijd verspreid

familie:
* Rallidae
* Koeten, Rallen en Waterhoentjes

namen:
* Duits: Teichhuhn

Nederland:
* algemeen

lijkt op:

weetjes:

meer foto's:
* Waterhoen

Skiere Goes
Grauwe Gans
Anser anser
De Pomp
in een weiland
25-1-2010
>>>

Grauwe Gans

Skiere Goes
Grauwe Gans
Anser anser
De Pomp
in een weiland
25-1-2010
>>>








kenmerken:
* grijsbruin, lichtere hals en kop, zwarte vlekjes op de buik, vaalwitte stuit
* oranje tot roze snavel, roze poten
* lengte 74-90 cm, spanwijdte 150-170 cm, gewicht 3-4 kg

nest:
* op de grond
* in april-juni, 4-6 eieren, 1 legsel

voedsel:
* gras, plantenwortels, zaden, jonge scheuten, mais, aardappelen, granen
* vruchten

bijzonderheden:
* trekvogel, maar ook standvogel, broedt in Eurazië, overwintert in Eurazië
* vormen paartjes voor het leven
* vliegen in V-vorm
* broedt in kolonies
* in de buurt van water, in boerenland, meren, uiterwaarden, natte natuurgebieden

familie:
* Anatidae
* Eenden, Ganzen en Zwanen

namen:
* Deens: Grågås
* Zweeds: Grågås

Nederland:
* algemeen

lijkt op:
* Dwerggans, maar die heeft een witte bles en is kleiner
* Kleine Rietgans, maar die heeft een zwarte snavel met oranjeroze dwarsband en is kleiner
* Kolgans, maar die heeft aan de snavelbasis een witte bles
* Toendrarietgans, maar die heeft een zwarte snavel met oranjegele dwarsband

weetjes:
* In natuurgebied De Deelen, zo'n drie kilometer hier vandaan, vond ik een nest met vier van de Grauwe Gans. >>> (bron: AntjeC.blogspot, 31-3-2013)

* AKKERWOUDE - "Zooveel wilde ganzen als er Vrijdagmorgen in de ondergeloopen polders bij Akkerwoude gezien werden, had men aldaar nog nooit eerder waargenomen. Naar schatting waren er minstens 3000 stuks. Dit wild is echter zoo schuw, dat er slechts zelden een van onder schot is te krijgen". (bron: Kollumer Courant, 10-2-1915)

meer foto's:
* Grauwe Gans

Fjildlyster
Kramsvogel
Turdus pilaris
De Pomp
in weiland bij 't jeugdkamp
25-1-2010
>>>

Kramsvogel

Fjildlyster
Kramsvogel
Turdus pilaris
De Pomp
bij 't vakantiehuizenpark
25-1-2010
>>>









kenmerken:
* bruine bovenzijde, grijze kop, lichtgrijze stuit, witte ondervleugels
* vaalwitte onderzijde met donkere streepjes, oranje-gele borst
* zwarte staart, gele snavel met zwarte punt
* 22-27 cm, vleugelspanwijdte 39-42 cm

nest:
* in boom, van takken, droog gras en mos
* broedtijd vanaf april, 3-8 blauwachtig grijze gevlekte eieren, 2 legsels per jaar
* broedduur 10-13 dagen
* vliegvlug na 12-16 dagen

voedsel:
* wormen, insecten, spinnen
* bessen, appels, rottend fruit, zaden, granen

bijzonderheden:
* trekvogel
* in bossen, tuinen, parken, graslanden
* in Europa, Noord-Afrika, Azië

familie:
* Turdidae
* Lijsters

namen:
* Duits: Wacholderdrossel
* Frans: Grive litorne
* Pools: Kwiczoł
* Zweeds: Björktrast

Nederland:
* algemeen

lijkt op:
* Grote Lijster, maar die is meer grijsbruin en heeft donkere ronde vlekken op de onderzijde
* Koperwiek, maar die heeft een wenkbrauw- en mondstreep en koperrode flanken
* Zanglijster, maar die heeft donkere pijlvormige vlekken op de onderzijde

weetjes:

meer foto's:
* Kramsvogel

Ielgoes
Aalscholver
Phalacrocorax carbo
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaveningang
25-1-2010
>>>

Kuifeend

Tûfein
Kuifeend
Aythya fuligula
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
15-1-2010
wijfje
>>>








kenmerken:
* mannetje zwart met witte flanken, donkerpaarse gloed op de kop, zwarte kuif
* wijfje donkerbruin met lichtbruine flanken, soms witte vlek bij snavelbasis
* blauwgrijze snavels met zwarte punt, gele ogen
* in de vlucht een witte streep onder de vleugels
* 40-47 cm

nest:
* verborgen in de oeverbegroeiing
* in mei 6-12 lichtgele tot grijsgroene eieren, 1 legsel
* broedduur 23-28 dagen
* jongen kunnen na 45-50 dagen vliegen

voedsel:
* omnivoor, kleine waterdiertjes, kreeftachtigen, schelpdieren, zoetwatermosselen
* waterplanten, zaden, granen

bijzonderheden:
* trekvogel
* duikt naar voedsel
* in zoetwatermeren, reservoirs, vijvers, rivieren, sloten, vaarten
* broedt in Europa, Noord-Afrika

familie:
* Anatidae
* Eenden, Ganzen en Zwanen

namen:

Nederland:
* algemeen

lijkt op:
* Topper, maar dat mannetje heeft een grijze rug en geen kuif en 't wijfje een brede witte snavelband
* Witoogeend, maar dat mannetje heeft geen witte flanken en 't wijfje een grotere witte onderstaart

weetjes:
* De Kuifeend eet het liefst driehoeksmosselen. Deze duiken ze van de bodem op en slikken hem in zijn geheel door. De maag kraakt de schelp en daarna kan de eend de mossel verteren en de rest uitpoepen. (bron: Vogel Scheurkalender, 2024)

meer foto's:
* Kuifeend

Sperwer

Sparwer
Sperwer
Accipiter nisus
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
14-1-2010
mannetje
>>>








kenmerken:
* blauwgrijze bovenzijde, vaalwitte onderzijde met grijze tot roestbruine dwarsstreepjes
* donkere dwarsbanden op de staart, gele poten, gele iris
* mannetje kleiner dan wijfje, bovenzijde grijzer, onderzijde bruiner
* 28-41 cm, vleugelspanwijdte 56-80 cm

nest:
* hoog in een boom
* broedtijd april-juni, 3-6 eieren, 1 legsel per jaar

* broedduur 32-34 dagen
* vliegvlug na 26-30 dagen

voedsel:
* zangvogels, mussen, mezen, vinken, spreeuwen
* wijfje ook tortels, tureluurs

bijzonderheden:
* standvogel of trekvogel
* jaagt vanuit hinderlagen, behendig tussen bomen en struiken door
* in bossen, tuinen, parken, boerenland
* in Europa, Noord-Afrika

familie:
* Acciptitridae
* Arenden, Haviken en Wouwen

namen:
* Duits: Sperber
* Zweeds: Sparvhök

Nederland:
* algemeen

lijkt op:
*

weetjes:

meer foto's:
* Sperwer

Reiddomp
Roerdomp
Botaurus stellaris
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
14-1-2010
>>>

Reiddomp
Roerdomp
Botaurus stellaris
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
14-1-2010
>>>

Markol
Meerkoet
Fulica atra
Dokkumer Nije Silen
vanaf een steiger
14-1-2010
>>>

Markol
Meerkoet
Fulica atra
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
14-1-2010
>>>

Nonnetje

Lytse Seachbek
Nonnetje
Mergellus albellus
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
11-1-2010
wijfje
>>>








kenmerken:
* mannetje wit met enkele zwarte lijnen en zwarte vlek tussen snavel en oog
* witte kuif, grijze flanken, grijze snavel
* wijfje grijs, roestbruine kop, witte wangen en keel, grijze snavel
* 38-44 cm

nest:
* in een boomholte, bij zoetwater en bos, bekleed met dons
* 6-9 eieren, 1 legsel

voedsel:
* vis, spieringen, possen, baarzen
* kreeftachtigen, slakken, waterkevers, insecten, amfibieën
* plantaardig

bijzonderheden:
* bij ons wintergast
* duikt naar voedsel
* broedt in het noorden van Scandinavië en Rusland

familie:
* Anatidae
* Eenden, Ganzen en Zwanen

namen:

Nederland:
* vrij algemeen

lijkt op:
* Grote Zaagbek, wijfje, maar die heeft een rode snavel
* Middelste Zaagbek, wijfje, maar die heeft een rode snavel

weetjes:

meer foto's:
* Nonnetje

Kloekswan
Wilde Zwaan
Cygnus cygnus
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
11-1-2010
>>>

Kloekswan
Wilde Zwaan
Cygnus cygnus
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
11-1-2010
juveniel
>>>

Wilde Zwaan

Kloekswan
Wilde Zwaan
Cygnus cygnus
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
11-1-2010
>>>

kenmerken:
* wit, zwarte snavel met een gele driehoekige basis, zwarte poten, lange hals
* juveniel grijsbruin, vleeskleurige snavel met donkere punt
* kuiken grijswit
* 140-160 cm, vleugelspanwijdte 200-275 cm

nest:
* broedtijd, 3-7 crèmewitte eieren
* broedduur ca 36 dagen
* geslachtsrijp na 4-5 jaar

voedsel:
* bladeren, stengels, wortels
* graankorrels, oogstresten

bijzonderheden:
* trekvogel
* vleugels maken bij het vliegen geen fluitgeluid
* in toendra's, veenmoerassen, bij meren, poelen, langs rivieren
* in Europa, Rusland, China

familie:
* Anatidae
* Eenden, Ganzen en Zwanen

namen:
* Zweeds: Sångsvan

Nederland:
* vrij algemeen

lijkt op:
* Kleine Zwaan, maar die is kleiner en de snavel heeft minder geel dan zwart
* Knobbelzwaan, maar die heeft een oranjerode snavel

weetjes:
* Wilde en Kleine Zwaan

Behalve knobbelzwanen worden de laatste periode ook steeds vaker Kleine zwanen en zelfs ook Wilde zwanen gezien. In de Koningslaagte bij Groningen zat dit voorjaar een koppel wilde Zwanen en in Leinwijk, langs het Zuidlaardermeer zwom een familie Kleine Zwanen: een paartje met drie jongen van vorig jaar. Kleine en Wilde Zwanen zijn vooral wintergasten, ze broeden in Scandinavië, Rusland en de arctische toendra’s. Kleine Zwanen overwinteren vaak in groepen, tot soms wel honderd vogels in ons land. In zachte winters zit hier zo’n 60% van de totale wereldpopulatie. In strenge winters trekken veel kleine zwanen verder weg naar Groot Brittannië, nog altijd blijft dan 35% van de wereldpopulatie hier achter. Elke kleine zwaan is anders, hoewel dat op het eerste gezicht misschien niet zo lijkt. Maar het gele patroon op de donkere snavel is bij iedere zwaan verschillend. De wilde zwaan lijkt op de kleine zwaan. De wilde heeft echter een grote driehoekige gele plek op de snavel. Bovendien zijn de vogels veel groter dan de “kleine” familieleden. De Wilde Zwaan is ook in de wintermaanden uiterst schaars in Nederland. De aanwezigheid van deze vogels in de Koningslaagte is dan ook opvallend. (bron: Golden Raand, Het Groninger Landschap, lentenummer 2011)

* KOOTSTERTILLE - "Zondagmorgen vlogen over ons dorp een 4-tal kloek-(wilde)-zwanen, wat wel een bijzonderheid mag heeten, daar men deze vogels sporadisch ziet in deze streken. Volgens ouderen voorspelt dit een strenge winter". (bron: Kollumer Courant, 20-11-1934)

meer foto's:
* Wilde Zwaan

Wylde Ein
Wilde Eend
Anas platyrhynchos
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
9-1-2010
>>>

Paugoes
Brandgans
Branta leucopsis
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
9-1-2010
>>>

Grutte Wite Reager
Grote Zilverreiger
Ardea alba
Dokkumer Nije Silen
boven het Dokkumerdjip
8-1-2010
>>>

Roerdomp

Reiddomp
Roerdomp
Botaurus stellaris
De Pomp
bij de restaurantsteiger
8-1-2010
>>>









kenmerken:
* geelbruin tot roestbruin met donkere vlekken en strepen, zwarte kruin en snorstreep
* beige en bruin verticaal gestreepte kruin, bruingroene poten
* 64-81 cm, vleugelspanwijdte 100-135 cm

nest:
* platform van dood riet en plantendelen, vlak boven of op de waterspiegel
* broedtijd april-juni, 4-5 olijfbruine tot grijsgroene eieren, 1 legsel per jaar
* broedduur 25-26 dagen
* vliegvlug na 50-55 dagen

voedsel:
* vis, amfibieën, muizen, grote insecten
* kleine vogels

bijzonderheden:
* stand- en trekvogel
* leeft verborgen in het riet
* neemt bij dreiging de camouflerende paalhouding aan
* de hoempende roep lijkt op het geluid van een misthoorn
* in moerassen, rietvelden
* in Europa, Afrika, Azië

familie:
* Ardeidae
* Reigers

namen:

Nederland:
* vrij algemeen

lijkt op:
* Ralreiger, maar die is lichter geelbruin gekleurd en veel kleiner

weetjes:

meer foto's:
* Roerdomp

Ielgoes
Aalscholver
Phalacrocorax carbo
De Pomp
op de restaurantsteiger
8-1-2010
>>>

Bonte Kraai

Skierroek
Bonte Kraai
Corvus cornix
Lauwersoog
langs de weg bij de Marnewaard
3-1-2010
>>>








kenmerken:
* lichtgrijs tot vuilgrijs tot grijsbruin
* zwarte kop, vleugels, staart, snavel en poten
* 44-51 cm, vleugelspanwijdte 84-100 cm

nest:
* boven in een boom, van takken, twijgjes en schapenwol
* broedtijd april-juni, 4-7 eieren, 1 legsel per jaar
* broedduur 17-20 dagen
* vliegvlug na 3-5 weken

voedsel:
* insecten, kleine zoogdieren, slakken
* aas, menselijk afval

bijzonderheden:
* stand- en trekvogel
* in akkers, langs wegen, spoordijken
* in Europa

familie:
* Corvidae
* Gaaien en Kraaien

namen:
* Deens: Gråkrage
* Duits: Nebelkrähe
* Pools: Wrona siwa
* Zweeds: Gråkråka

Nederland:
* zeldzaam

lijkt op:
* Ekster, maar die is zwart met een blauwpaarse glans en de andere delen zijn wit
* Hybride Bonte Kraai x Zwarte Kraai, maar die is zwart en grijs gevlekt
* Schildraaf, maar die heeft een witte buik

weetjes:

meer foto's:
* Bonte Kraai

Mûzebiter
Buizerd
Buteo buteo
De Pomp
in't weiland bij het jeugdkamp
26-12-2009
>>>

Mûzebiter
Buizerd
Buteo buteo
De Pomp
bij de natuurcamping
26-12-2009
>>>

Grote Zilverreiger

Grutte Wite Reager
Grote Zilverreiger
Ardea alba
De Pomp
achter natuurcamping op het ijs
26-12-2009
>>>








kenmerken:
* wit, gele snavel met zwarte punt, zwarte poten
* zwarte snavel en rode poten in broedtijd
* witte sierveren op de vleugels in de zomer
* dunne lange hals
* 85-100 cm, vleugelspanwijdte 140-170 cm, gewicht 1-1,5 kg

nest:
* in overjarig riet, wilgen
* broedtijd april-juni, 3-4 eieren, 1 legsel per jaar
* broedduur 25-26 dagen
* vliegvlug na 40-60 dagen

voedsel:
* vissen, amfibieën, reptielen
* kleine zoogdieren, muizen, mollen, kleine vogels

bijzonderheden:
* trekvogel
* vliegt met ingetrokken hals
* broedt in kolonies
* in rietmoerassen, oevers, meren, plassen, rivierbossen, kustmondingen
* oorspronkelijk in Zuidoost-Europa
* in Europa

familie:
* Ardeidae
* Reigers

namen:

Nederland:
* vrij algemeen

lijkt op:
* Kleine Zilverrreiger, maar die heeft gele tenen en is kleiner
* Koereiger, maar die heeft een korte snavel en een gedrongen lichaam en is het kleinst
* Lepelaar, maar die heeft een platte spatelvormige snavel en vliegt met gestrekte hals

weetjes:
* Nederland is een populaire bestemming voor de Grote Zilverreiger. Afgelopen winters verbleven hier tussen de 2300 en 2800 exemplaren. In Duitsland 1000-3000, België 250-300 en in Engeland slechts 34. In Nederland broeden op dit moment zo'n 170 paren. (2014)

* Succesverhaal
Niet alleen de lepelaar neemt toe, ook die andere grote spierwitte verschijning op de kwelder wordt steeds vaker gezien: de grote zilverreiger. Nog geen tien jaar geleden was een groepje grote zilverreigers voor menig vogelaar een reden om er op uit te trekken. Tegenwoordig horen ze bij ons winterlandschap. Wie afgelopen winter langs de kwelders wandelde, zag er tientallen. "In Nederland zitten tussen de twee- en drieduizend grote zilverreigers, terwijl het kortgeleden nog een dwaalgast was. Zo'n succesverhaal komt zelden voor. In sommige regio's is de grote zilverreiger zelfs al algemener dan de blauwe reiger", vertelt Olaf Klaassen van Sovon Vogelonderzoek Nederland. Dat de vogels massaal op de kwelders zitten, vindt hij opvallend. "Vroeger meden ze het zoute water. Blijkbaar kunnen ze nu ook daar uit de voeten", zegt hij. In april verdwijnen de zilverreigers van de kwelder. Waar ze precies broeden is niet helemaal duidelijk. "De meeste vogels vertrekken oostwaarts richting landen als Polen en de Oekraïne. Een klein aantal broedt wellicht in de enige kolonie die ons land rijk is, De Oostvaardersplassen." (bron: Golden Raand, Het Groninger Landschap, lentenummer 2013)

meer foto's:
* Grote Zilverreiger

Buizerd

Mûzebiter
Buizerd
Buteo buteo
De Pomp
bij de natuurcamping
26-12-2009
>>>









kenmerken:
* bruin en wittig, bovenzijde donkerder dan onderzijde, zeer variabel getekend
* donkere smalle dwarsbanden op de staart, zwarte snavel met gele basis
* jongen met witte bles op achterhoofd
* 40-58 cm, vleugelspanwijdte 109-136 cm, nest doorsnede ca 1 mtr, diepte ca 60 cm

nest:
* van takken en twijgen, in boomkruin
* broedtijd april-mei, 2-4 witte bruin gevlekte eieren, 1 legsel per jaar
* broedduur 28-31 dagen
* vliegvlug na 50-60 dagen
* geslachtsrijp na 3-4 jaar
* kan 26-30 jaar oud worden

voedsel:
* kleine zoogdieren, muizen, konijnen, mollen, eekhoorns
* regenwormen, kevers, amfibieën, vissen, jonge vogels, aas

bijzonderheden:
* trek- en standvogel
* laat in de vlucht een luide klagende miauwende roep horen
* in bossen, heiden, weilanden, steden
* in Europa, Azië

familie:
* Accipitridae
* Arenden, Haviken en Wouwen

namen:
* Duits: Mäusebussard

Nederland:
* algemeen

lijkt op:
* Ruipootbuizerd, maar die heeft een brede donkere staart-eindband, bevederde poten en is groter
* Wespendief, maar die heeft een grijze schubachtig gevederde kop

weetjes:

meer foto's:
* Buizerd

Ielreager
Blauwe Reiger
Ardea cinerea
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaveningang
24-12-2009
>>>

Dorpseend

Ein
Dorpseend
Anas platyrhynchos forma domestica
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
24-12-2009
>>>








familie:
* Anatidae
* Eenden, Ganzen en Zwanen

meer foto's:
* Dorpseend

Ielgoes
Aalscholver
Phalacrocorax carbo
Dokkumer Nije Silen
naast de boot
21-12-2009
>>>

Grutte Seachbek
Grote Zaagbek
Mergus merganser
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
21-12-2009
mannetje
>>>

Grote Zaagbek

Grutte Seachbek
Grote Zaagbek
Mergus merganser
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
21-12-2009
>>>









kenmerken:
* mannetje wit, zwarte rug, zwartgroene kop, bol achterhoofd
* wijfje grijs, witte borst, roodbruine kop, kleine kuif
* 58-68 cm

nest:
in maart-augustus, 8-12 eieren, 1 legsel

voedsel:
* dierlijk materiaal, vis, ongewervelden
* soms jonge zoogdieren of vogeltjes, amfibieën

bijzonderheden:
* trekvogel
* duikt naar voedsel
* kan vliegend een snelheid van 100 km/uur halen
* in brede langzaam stromende rivieren, meren
* broedt in Scandinavië, Rusland, Noord-Amerika, Azië

familie:
* Anatidae
* Eenden, Ganzen en Zwanen

namen:

Nederland:
* vrij algemeen

lijkt op:
* Middelste Zaagbek, maar dat mannetje is donkerder met kuif en 't wijfjes borst is minder wit
* Nonnetje, wijfje, maar die heeft een grijze snavel

weetjes:

meer foto's:
* Grote Zaagbek

Aalscholver

Ielgoes
Aalscholver
Phalacrocorax carbo
Dokkumer Nije Silen
op een steiger in de jachthaven
20-12-2009
>>>








kenmerken:
* zwart tot diep bronsgroen, keel en wangen wit
* niet bevederde gele keel
* in 't broedseizoen witte dijvlek
* variabele grauwwitte kop, vaak bij oudere vogels
* haakvormige punt aan de bovensnavel
* 80-100 cm

nest:
* nest in bomen
* december-juni 3-4 eieren, 2 legsels
* broedduur 27-31 dagen
* jongen na 50 dagen vliegvlug

voedsel:
* vis, possen, baarzen, blankvoorns, spieringen, brasems

bijzonderheden:
* trekvogel
* broedt in kolonies
* duikt naar voedsel
* geen waterdicht verenkleed, moet na 't duiken opdrogen met gespreide vleugels
* leeft bij zout en zoet water
* in geheel Europa

familie:
* Phalacrocoracidae
* Aalscholvers

namen:
* Deens: Skarv
* Spaans: Cormorán Grande

Nederland:
* zeer algemeen

lijkt op:
* Grote Aalscholver, maar die heeft een scherpere hoek in de gele keelzak en is iets groter
* Kuifaalscholver, maar die heeft een kuifje en is iets kleiner

weetjes:

meer foto's:
* Aalscholver

Krakeend

Eastein
Krakeend
Mareca strepera
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
19-12-2009
>>>









oudere foto's:

*

eierverzameling (1965)

kenmerken:
* mannetje grijsachtig met fijne tekening, bruine kop, zwart achterlijf, lichtbruine staartpunt
* beige tot kastanjebruine vleugeldekveren, grijszwarte snavel
* wijfje grijsbruin met donkere vlekken, oranje rand op snavel, witte spiegel en buik
* 46-56 cm

nest:
* op de grond tussen gras en bladeren
* mei-juli, 8-12 eieren
* broedduur 24-26 dagen
* vliegvlug na 45-50 dagen

voedsel:
* bladen, stengels, zaden, draadalgen, wieren
* insecten, weekdieren

bijzonderheden:
* trek- en standvogel
* soms worden de eieren in het nest van een ander gelegd
* langs meren, kanalen
* in Europa

familie:
* Anatidae
* Eenden, Ganzen en Zwanen

namen:

Nederland:
* algemeen

lijkt op:
* Pijlstaart, maar dat wijfje heeft een donkergrijze snavel en een egaal bruine kop
* Slobeend, maar dat wijfje heeft een groene spiegel en een spatelvormige snavel
* Wilde Eend, maar dat wijfje heeft op de vleugel een blauwpaars veld met een witte rand
* Wintertaling, maar dat wijfje heeft een groene glanzende spiegel
* Zomertaling, maar dat wijfje heeft een licht omrande oogstreep

weetjes:

meer foto's:
* Krakeend

Fuut

Hjerringslynder
Fuut
Podiceps cristatus
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
19-12-2009
>>>









oudere foto's:
*

eierverzameling (1965)

kenmerken:
* grijsbruine-roestbruine bovenzijde, witte onderzijde, wit gezicht
* zomerkleed roodbruine kopkrans met zwarte opstaande veren
* winterkleed vrij egaal grijze kop
* 46-51 cm

nest:
* drijvend van plantenmateriaal, in rietkraag
* maart-oktober 1-6 bleek-blauwgroene eieren, 1-2 legsels per jaar
* broedduur 23-29 dagen

voedsel:
* vis, voorns, alvers, serpelingen, riviergrondels, rietvoorns, stekelbaarzen
* insecten, schaaldieren, weekdieren, kikkers, planten

bijzonderheden:
* baltsgedrag, bieden oprijzend uit het water elkaar plantenmateriaal aan
* dekt bij verlaten van zijn nest de eieren af met plantenresten
* draagt zijn jongen op de rug
* duikt naar voedsel
* in plassen, meren
* Europa, Afrika, Klein-Azië

familie:
* Podicipedidae
* Futen

namen:

Nederland:
* algemeen

lijkt op:
* Geoorde Fuut, maar die heeft felrode ogen en ook in het winterkleed een zwarte snavel
* Kuifduiker, maar die heeft felrode ogen en in winterkleed een zwarte scherp afgesneden kopkap
* Roodhalsfuut, maar die heeft een bruine borst, geel bij de snavel en is kleiner

weetjes:

meer foto's:
* Fuut

Brandgans

Paugoes
Brandgans
Branta leucopsis
Iezumasyl
op een weiland
18-12-2009
>>>









kenmerken:
* wit en zwart tot grijs, zwarte hals en borst, witte en grijszwarte banden op de rug
* witachtige onderzijde, witte kop met zwarte oogvlek en kruin, zwarte snavel en poten
* 55-70 cm, vleugelspanwijdte 110-145 cm, gewicht 850-1810 gr

nest:
* op de grond, richels van kliffen
* broedtijd april-juni, 3-7 grijsachtig-witte eieren, 1 legsel per jaar
* broedduur 24-25 dagen

voedsel:
* plantendelen, gras, zeegras, mossen
* zaden

bijzonderheden:
* stand- en trekvogel, overwintert in Europa
* in akkers, graslanden, oevers, op eilanden
* in Europa, Azië
* vijanden, poolvossen, vossen, marters

familie:
* Anatidae
* Eenden, Ganzen en Zwanen

namen:
* Duits: Weißwangengans

Nederland:
* algemeen

lijkt op:
* Grote Canadese Gans, maar die is bruingrijs en heeft een kleinere witte vlek op de kop
* Kleine Canadese Gans, maar die is bruingrijs, is kleiner en heeft een kleinere witte kopvlek
* Rotgans, maar die heeft alleen een witte kleine keeltekening en is zwarter gekleurd

weetjes:
* Brandganzen die op de richel van een rots broeden, vliegen niet steeds omhoog om hun jongen daar te voeren. Een paar dagen nadat de kuikens uit het ei zijn gekropen, moeten ze, om bij het gras te komen, van een soms wel honderd meter hoge rotswand springen, ze kunnen nog niet vliegen. Omdat ze nog klein en donzig zijn overleven veel gansjes deze val. (2024)

meer foto's:
* Brandgans

IJsvogel

Iisfûgel
IJsvogel
Alcedo atthis
Dokkumer Nije Silen
in de jachthaven
28-10-2009
>>>









kenmerken:
* helder blauwe metaalglanzende bovenzijde, oranje-gele onderzijde witte keel
* oranje-gele oogstreep over het oog uitlopend in witte vlek
* grote kop, grote ogen, grote rechte dolkvormige snavel, oranje poten
* wijfje oranjerode onderste snavelbasis, mannetje zwarte
* juveniel valer gekleurd, kortere snavel met bleke punt, donkerbruine poten
* 16-20 cm, vleugelspanwijdte 24-26 cm, gewicht 34-55 gr

nest:
* in steile oever, op einde van zelf gegraven lange gang
* broedtijd februari-juli, 6-7 eieren, 2-4 legsels per jaar
* broedduur 18-21 dagen
* vliegvlug na 22-28 dagen
* geslachtsrijp in het volgende jaar
* kan tot 21 jaar oud worden

voedsel:
* kleine visjes
* waterinsecten

bijzonderheden:
* trek- of standvogel
* duikt vanaf zitpost in 't water naar prooi
* kan een snelheid van 80 km per uur bereiken
* in waterrijke gebieden, beken, meren, vennen, rivieren, moerassen, parken, tuinen
* in Europa, Azië, Noordwest-Afrika

familie:
* Alcedinidae
* IJsvogels

namen:
* Gronings: Iesklepper

Nederland:
* vrij algemeen

lijkt op:

weetjes:
* IJsvogels houden niet van ijs
Ook al doet de naam anders vermoeden, toch verafschuwen ijsvogels strenge winters. IJs vormt zijn achilleshiel. Aan de elfstedenkoorts waaraan iedere Nederlander lijkt te lijden, hebben ze een broertje dood. In 1963 maakten de ijsvogels de glorieuze overwinning van Reinier Paping niet meer mee. Na die barre winter was de ijsvogel vrijwel uit Nederland verdwenen. Ook na de winter van de laatste elfstedentocht in 1997, bleven slechts enkele tientallen paartjes ijsvogels in leven.
Op de vraag hoelang de ijsvogels het volhouden, antwoordt ijsvogelexpert Jelle Harder: "Na twee weken schaatsen op buitenijs wordt het kritische punt bereikt. Dan sneuvelen de ijsvogels bij bosjes. Elke dag eet een ijsvogel zijn eigen gewicht aan vis. Lukt dat niet, dan raken ze snel verzwakt, waardoor hun veren niet meer waterdicht zijn. Een longontsteking is dan fataal." (bron: Golden Raand, zomer 2012)

* IJsvogel in Groningen terug van weggeweest
IJsvogels broeden in een zelf gegraven gang in een steile oever. De gang loopt licht op en heeft een lengte van 40 tot 100 centimeter. De gang eindigt in een grotere nestkom, waarin de eieren worden gelegd, gewoon op de grond. Veelal worden de nesten uitgegraven in steile kanten langs watergangen. Zo'n steile wand hoeft niet eens heel hoog te zijn, een stuk van een meter breed en 75 centimeter hoog is al voldoende. Een verzakking in een slootkant is al goed. Bij voorkeur zoekt de ijsvogel een plek met water onder de nestingang maar ook een droge sloot is prima. Zelfs de kluit van een omgevallen boom voldoet, ook al ligt deze op enkele honderden meters van het water, bijvoorbeeld midden in een bos.
Doordat de ijsvogels twee keer per jaar broeden, kunnen ze ieder jaar maar liefst tien tot vijftien jongen groot brengen. Dit hoge aantal is nodig om de populatie in stand te houden want tijdens een strenge winter sterven er veel. (bron: Beleef het Groninger Landschap, Golden Raand, zomer 2009)

* De "iesklepper" is terug
Hoe simpel het soms is om een ijsvogel te zien te krijgen, bewijst het verhaal van de familie Kuiper wonend op een omgrachte boerderij nabij het dorp 't Zandt. De winter 1995 op 1996 was koud. Tijdens de vorstperiode hadden de Kuipers met een waterpompje een wak open gehouden in hun gracht om hun koikarpers in leven te houden. Toen het wak weer kleiner werd, ontdekten ze plotseling een blauwgroen vogeltje met oranje buik die in de buurt van dat wak scharrelde. Nooit eerder hadden ze zo'n vogel gezien en inlichtingen werden ingewonnen over wat dit nou wel voor een exotisch exemplaar kon zijn. Telefonisch werd hun verteld dat het wel eens een ijsvogel zou kunnen zijn. Omdat er geen struiken bij het wak stonden, werd de Kuipers aanbevolen een draad te spannen over het wak, zodat het vogeltje zou kunnen duiken. Zodra het touwtje was gespannen en de maker ervan was vertrokken streek de vogel erop neer en begon te vissen. Niet op de gigantische koikarpers natuurlijk, maar op kleine visjes die ook in het wak rondzwommen. (bron: Beleef het Groninger Landschp, Golden Raand, zomer 2004)

meer foto's:
* IJsvogel

Meerkoet

Markol
Meerkoet
Fulica atra
Lauwersmar
voor Eastmahorn
10-10-2009
>>>









oudere foto's:
* 

eierverzameling (1965)

kenmerken:
* zwart tot roetgrijs, witte snavel met voorhoofdsplaat, rode iris
* blauwgroene poten met zwemlobben
* witte voorhoofdsplaat van mannetje groter
* juveniel zwart met oranjerode kop
* 32-42 cm, vleugelspanwijdte 70-80 cm, gewicht 585-1100 gr

nest:
* drijvend, van riet, wortels, plantenresten, afval
* broedtijd maart-juli, 5-10 grijswitte tot zandkleurige gestipte eieren, 1-3 legsels per jaar
* broedduur 21-25 dagen
* vliegvlug na ca 56 dagen
* wordt gemiddeld 10 jaar oud

voedsel:
* waterplanten, gras, zaden, bessen
* insecten, slakken, visjes

bijzonderheden:
* stand- en trekvogel
* leven 's winters in grote groepen
* in voedselrijk zoet water, in beken, meren, moerassen, plassen, rivieren, parken, tuinen
* in Europa, Noord-Afrika, Azië, Australië
* vijanden juveniel: reigers, meeuwen, snoeken

familie:
* Rallidae
* Koeten, Rallen en Waterhoentjes

namen:
* Deens: Blishøne

Nederland:
* algemeen

lijkt op:

weetjes:

meer foto's:
* Meerkoet

Wilde Eend

Wylde Ein
Wilde Eend
Anas platyrhynchos
Earnewâld
bij de Rengerspôlle
7-9-2009
wijfje
>>>







oudere foto's:
* 

eierverzameling (1965)

kenmerken:
* mannetje grijs, groene glanzende kop, witte halsband, donkerbruine borst
* zwarte middelste staartpennen omhoog gekruld, gele snavel, oranje poten
* wijfje bruin met donkere vlekken, blauwpaars veld met witte rand op de vleugel
* zeemkleurige snavel, oranje poten
* 50-62 cm, vleugelspanwijdte 80-98 cm, gewicht 700-1500 gr

nest:
* op de grond in dichte begroeiing, in boomholte
* februari-augustus, 7-13 vuilgroene eieren
* broedduur 24-32 dagen
* vliegvlug na 52-70 dagen
* wordt gemiddeld 15 jaar oud

voedsel:
* waterplanten, grassen, zaden, wortels
* kleine waterdiertjes, visjes, slakken, wormen

bijzonderheden:
* trek- en standvogel
* er kan op de Wilde Eend gejaagd worden van 15 augustus tot 31 januari
* in de buurt van water, in sloten, kanalen, rivieren, vennen, meren, vijvers, parken
* in Europa, Azië, Noord- en Centraal-Amerika
* vijand, snoek

familie:
* Anatidae
* Eenden, Ganzen en Zwanen

namen:
* Duits: Stockente
* Frans: Canard colvert

Nederland:

* algemeen

lijkt op:
* Krakeend, maar dat wijfje heeft een oranje rand op de snavel en mist het blauwpaarse vleugelveld
* Pijlstaart, maar dat wijfje heeft een donkergrijze snavel en een egaal bruine kop
* Slobeend, maar dat wijfje heeft een groene spiegel en een spatelvormige snavel
* Wintertaling, maar dat wijfje heeft een groene glanzende spiegel
* Zomertaling, maar dat wijfje is lichter gekleurd en heeft een licht omrande oogstreep

weetjes:

meer foto's:
* Wilde Eend